11 lipca 2025 roku największy polski trębacz i kompozytor jazzowy Tomasz Stańko obchodziłby 83. urodziny. Z tej okazji po raz siódmy odbędą się urodzinowe koncerty w miejscach początku i końca jego kariery – w Rzeszowie i Warszawie. Podczas wydarzeń organizowanych pod hasłem “Toast urodzinowy dla Tomasza Stańko” usłyszymy m.in. specjalny projekt stworzony przez Envee’go oraz występy Verneri Pohloja Quartet. W Warszawie Toast po raz pierwszy odbędzie się na Skwerze Tomasza Stańko znajdującym się nieopodal mieszkania artysty.

TOAST URODZINY DLA TOMASZA STAŃKO W WARSZAWIE

Uhonorowanie 83. urodzin największego polskiego trębacza jazzowego rozpocznie się w Warszawie 11 lipca i będzie inauguracją Skweru Tomasza Stańko. W tej przestrzeni ustawiony zostanie telebim, na którym odbędzie się transmisja na żywo występu kwartetu Verneriego Pohloji z projektem „Monkey Mind” bezpośrednio z mieszkania Tomasza Stańko.

Fiński wirtuoz trąbki Verneri Pohjola jest znany jako jeden z najbardziej kreatywnych innowatorów jazzu w Europie. Jego porywający dźwięk i ekspresyjna improwizacja sprawiają, że każdy szczegół jest pełen głębi i ciepła. Jak stwierdził jeden z głównych fińskich magazynów, „jego trąbka śpiewa ludzkim głosem”. Jego album zatytułowany „Monkey Mind” został uznany przez opiniotwórczy brytyjski magazyn Jazzwise jednym z najlepszych jazzowych albumów 2024 roku.

Muzykiem, który łączy historię twórczości Tomasza Stańko z Verneri Pohloja Quartet jest Olavi Louhivuori, koncertujący przez wiele lat na całym świecie jako perkusista Tomasz Stańko Quintet. Występ fińskiego kwartetu w mieszkaniu Tomasza Stańko będzie nawiązaniem do skandynawskich momentów w jego twórczości.

Mieszkanie Tomasza Stańko to przestrzeń pełna magii i historii – zarówno tej wielkiej, jak i zupełnie osobistej. Znajduje się na ul. Rozbrat, tuż przy Skwerze jego imienia, do którego powstania udało się doprowadzić dzięki decyzji Rady Warszawy. Co niezwykłe, skwer powstał na terenie dawnego ogródka jordanowskiego, który dla mnie jest miejscem wspomnień z dzieciństwa – tam chodziłam do zerówki, tam też przez jakiś czas mieszkałam z tatą i babcią. To miejsce wróciło do miasta po latach, a teraz staje się naturalnym przedłużeniem mieszkania, w którym Stańko spędził dekady – opowiada Anna Stańko, córka artysty i prezeska Fundacji jego imienia.

Historia mieszkania Taty jest niemal magiczna: w latach 80., gdy mieszkania były praktycznie nieosiągalne, tata poprosił swoją przyjaciółkę – podobno obdarzoną niezwykłymi zdolnościami – o „załatwienie” mu mieszkania właśnie na Rozbrat. I tak trafił do lokalu, który wcześniej był… głównym miejscem zebrań Świadków Jehowy! Mieszkanie miało swoją legendarną ptaszarnię, a dziś zachowuje ducha Stańko — pełne jest roślin, antycznych dywanów i mebli art deco. Udało się utrzymać je w niemal niezmienionej formie, dzięki czemu każdy, kto tam wchodzi, od razu czuje obecność artysty i tę niezwykłą atmosferę twórczej wolności, którą sam pielęgnował przez lata. Powiśle zawsze było dla niego ważne – pełne zieleni, blisko Wisły, z duszą, która idealnie pasowała do jego muzyki – dodaje Anna Stańko.

Koncert kwartetu Verneriego Pohloji zostanie poprzedzony hejnałem, który z mieszkania Tomasza Stańko zagrają Maciej Obara i Piotr Damasiewicz. 

Zaczynamy 11 lipca, dokładnie w dniu urodzin taty, o godzinie 19:00 — od symbolicznego „przecięcia wstęgi” i otwarcia Skweru im. Tomasza Stańko. Skwer istnieje formalnie od jesieni, ale do tej pory brakowało tego gestu, który nadaje mu nowe życie. Zamiast nożyczek i taśmy będzie muzyka — hejnał, który popłynie prosto z okien mieszkania taty w stronę skweru. Piotr Damasiewicz na trąbce i Maciej Obara na saksofonie zagrają improwizowane melodie, które symbolicznie połączą mieszkanie i nową przestrzeń zieleni – mówi Anna Stańko.

Na zakończenie wieczoru na Skwerze Tomasza Stańko Envee wraz z Piotrem Damasiewiczem zaprezentują set DJski pod hasłem „Stańko Space”.

Tegoroczny warszawski Toast ma w tym roku bardzo sąsiedzki charakter – to nie tylko koncert, ale też spotkanie ludzi, którzy kochają twórczość taty, albo po prostu chcą odkryć nowe życie tego miejsca. Mam nadzieję, że to będzie początek nowego rozdziału dla skweru – żeby z pustej przestrzeni stał się centrum lokalnego życia, tak jak kiedyś był nim ogródek jordanowski, który pamiętam jeszcze z dzieciństwa. Marzę też, żeby kiedyś na tym skwerze stanęła postać taty – najlepiej lekka, kolorowa rzeźba z pleksi, która wygląda, jakby przemierzał park szybkim krokiem, przemykając między drzewami, tak jak naprawdę lubił to robić – dodaje córka najsłynniejszego polskiego jazzmana.

TOAST URODZINY DLA TOMASZA STAŃKO W RZESZOWIE

Rzeszowska odsłona Toastu Urodzinowego tradycyjnie odbędzie się na placu przed Zamkiem Lubomirskich. 

Program w Rzeszowie to połączenie tego, co dobrze znane, z czymś zupełnie nowym i premierowym. Na początek zagra kwartet Verneriego Pohjoli – Monkey Mind – tak samo jak w Warszawie, ale w plenerze ich muzyka nabiera jeszcze większej przestrzeni. Najważniejszym punktem programu będzie jednak projekt Stańkoizm – autorskie przedsięwzięcie Macieja Golińskiego (Envee), który jest kierownikiem artystycznym tego wydarzenia. To premierowy koncert, przygotowany specjalnie na Toast, z naprawdę spektakularnym, gwiazdorskim składem – opowiada Anna Stańko.

Na rzeszowskiej scenie Toastu obok Enveego wystąpią Piotr Damasiewicz, Maciej Obara, Dominik Wania, Grzegorz Tarwid, Paweł Stachowiak aka Wuja HZG, Tymek Papior, a na wokalu – Paulina Przybysz.

Envee o koncepcji i genezie projektu „Stańkoizm”:

Chcę przedstawić Tomasza Stańko od strony jego filozofii życiowej. Stańko – trębacza, jazzmana, muzyka, nauczyciela, konsumenta muzyki i innych dziedzin sztuki, Stańko – faceta, ojca, eleganta, byłego łobuza, nowojorczyka.
Za klucz do zaprojektowania koncertu Stańkoizm posłużył wielowarstwowy system dualizmów: wyłowione z rozmów bezpośrednich i wywiadów kierunki fascynacji w muzyce i sztuce, polaryzacja i przyciąganie mistycyzmu z racjonalizmem, precyzyjne przygotowanie na usługach improwizacji i poszukiwań, zaufanie intuicji mimo świadomości ryzyka i nurkowanie w odmętach wiedzy i umiejętności, aby wyłowić proste i serdeczne, często nie do końca wyjaśnialne piękno.

Na wydarzenia na Skwerze Tomasza Stańko w Warszawie i przed Zamkiem Lubomirskim w Rzeszowie wstęp jest bezpłatny. W Rzeszowie obowiązują bezpłatne wejściówki. Na kameralny koncert w mieszkaniu Tomasza Stańko obowiązują limitowane bilety, które dostępne będą od 4 lipca w serwisie Evenea.pl.