Ahmad Jamal zmarł w niedzielę 16 kwietnia 2023 r. w swoim domu w Ashley Falls w stanie Massachusetts. Miał 92 lata. Informację o śmierci podała jego córka.
Frederick Russell Jones, bo tak brzmiało jego prawdziwe nazwisko, urodził się 2 lipca 1930 roku w Pittsburgh w Pensylwanii. Zaczął grać na pianinie w wieku trzech lat. Na początku lat 50. przeprowadził się do Chicago, przeszedł na Islam i przyjął nowe imię artystyczne.
Ahmad Jamal był obecny na scenie blisko 7 dekad. Jego kariera muzyczna, począwszy od początku lat 50., obejmowała kilka epok jazzu. Sam mówił o sobie żartując, że jest „chodzącą historią”.
W trakcie swojej wieloletniej kariery, nagrał kilkadziesiąt płyt i zdobył wiele prestiżowych nagród, w tym nagrodę Grammy Lifetime Achievement Award za całokształt twórczości. “New York Times” opisał Jamala jako muzyka, który “rozsądnie stosował ciszę” i którego “wyważony, oszczędny styl gry na pianinie był inspiracją dla pokoleń muzyków jazzowych”.
fot. Mariusz Jakubus dla Jazzsoul.pl. Leopolis Jazz Fest. Lwów 2018
Ahmad Jamal jest uznawany za jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii jazzu.
Często podkreśla się jego wpływ na wielu jazzowych mistrzów, takich jak Herbie Hancock, McCoy Tyner, Keith Jarret, Bill Evans, czy sam Miles Davis. Miles wielokrotnie wspominał o wpływie Jamala na jego grę. W swojej autobiografii z 1989 roku napisał:
„JAMAL POWALIŁ MNIE SWOJĄ KONCEPCJĄ PRZESTRZENI, LEKKOŚCIĄ DOTYKU, NIEDOPOWIEDZENIEM (…) KIEDY LUDZIE MÓWIĄ, ŻE JAMAL MIAŁ NA MNIE DUŻY WPŁYW – MAJĄ RACJĘ.”
Miles Davis w latach 50-tych zafascynowany był grą Jamala do tego stopnia, że swoim pianistom, również wielkim muzykom – Billowi Evansowi i Redowi Garlandowi – komunikował wprost: „trzeba to zagrać jak Ahmad Jamal”.
Miles aż do swojej śmierci w 1991 roku wykonywał utwory Jamala, które znalazły się na też na jego albumach – utwór „Ahmad’s Blues” w wykonaniu sekstetu Milesa znalazł się na płycie „Workin’” (Prestige 1956), a utwór „New Rhumba” znalazł się na płycie „Miles Ahead” (Columbia 1957), nagranej wspólnie z Billem Evansem i orkiestrą pod jego dyrygenturą.
fot. Mariusz Jakubus dla Jazzsoul.pl. Leopolis Jazz Fest. Lwów 2018
Ahmad Jamal jest laureatem wielu prestiżowych nagród, w tym m.in. NEA Jazz Masters – najbardziej zaszczytnego wyróżnienia w dziedzinie jazzu, przyznawanego wybitnym artystom (na ogół pod koniec kariery) za całokształt dokonań oraz Grammy Lifetime Achievement Award – przyznawanej wykonawcom, którzy „w swoim życiu dokonali twórczego wkładu o wybitnym znaczeniu artystycznym w dziedzinie nagrań”.
Ahmad Jamal jest jednym z najczęściej samplowanych muzyków na świecie.
Jego bogata dyskografia jest gigantyczną kopalnią sampli i jest wciąż eksploatowana. Fragmenty jego utwór zostały użyte w produkcji takich hiphopowych klasyków jak m.in.: Nas – “The world is yours”, De La Soul “Stakes is high”, Gang Starr “DJ Premier in Deep Concentration”, Jay-Z feat. Mecca “Feelin’ It”, Jeru the Damaja “Me or the Papes”, Common “Resurrection”, Dilated Peoples “Pay Attention”, Common Feat. Kanye West & John Legend – “They say”, J Cole “ATM” i wielu innych.
