Już po raz jedenasty w dniach 23-31 sierpnia 2014 odbędzie się Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Od lat na Plac Grzybowski oraz ulicę Próżną powraca niepowtarzalny klimat „żydowskiej” Warszawy, rozbrzmiewa muzyka klezmerska, słychać śpiew kantorów, odbywają się projekcje filmowe, warsztaty, spotkania literackie, powstają nowoczesne instalacje artystyczne. Festiwal prowokuje zaproszonych artystów do poszukiwań nowych ścieżek twórczych. Czerpie z bogactwa i tradycji kultury żydowskiej konfrontując ją z nowoczesnością i nowymi formami ekspresji artystycznej, dzięki czemu tworzy wyjątkową okazję do jej rozwoju i eksperymentów wyrastających ze zrozumienia przeszłości.
Jak co roku, Festiwal Warszawa Singera przyciąga widzów wyjątkowo bogatym programem muzycznym. Różnorodność gatunków muzycznej ekspresji zapewnia mu wyjątkowe miejsce na mapie polskich i europejskich festiwali. Dzięki niej potrafi sprostać nawet najbardziej wymagającym gustom publiczności.
Pierwszą muzyczną propozycją Festiwalu będzie przygotowany przez Folksbienne Yiddish Theatre z Nowego Jorku koncert „Od Rosenfelda do Robesona – ludzkie oblicze pieśni jidysz” – pieśni autorstwa Morrisa Rosenfelda oraz utwory amerykańskiego artysty Paula Robesona w nowej interpretacji Elmore`a Jamesa, gwiazdy Broadwayu oraz Zalmena Mlotka, znakomitego pianisty i dyrektora artystycznego Folksbiene Yiddish Theatre. (24.08 Teatr Żydowski) Uroczysta inauguracja Festiwalu będzie miała miejsce 24 sierpnia podczas koncertu kantorów w Synagodze Nożyków. Wystąpią Moshe Fishel, kantor Głównej Synagogi w Monachium, Avraham Kirshenbaum, kantor z Wielkiej Synagogi w Jerozolimie, Elazar Vinograd główny kantor w synagodze Hafetz Haim w Petach Tikvie w Izraelu. Wszyscy trzej pomimo młodego wieku powszechnie uważani są za jednych z największych chazanów naszych czasów, którzy śpiew religijny wznieśli na poziom wirtuozerii. Towarzyszyć im będzie znakomity Jerusalem Cantors Choir z Izraela, od wielu lat gorąco przyjmowany na całym świecie.
Nie zabraknie również poezji śpiewanej. 26 sierpnia podczas koncertu „Grajmy Panu” w Teatrze Żydowskim wystąpi znana polska piosenkarka i pieśniarka Anna Szałapak – jak mało kto potrafiąca łączyć kunszt poetyckiego słowa z muzyką. Artystka przez wiele lat związana była z kabaretem „Piwnica Pod Baranami” Piotra Skrzyneckiego, gdzie perfekcyjnie opanowała trudną sztukę piosenki literackiej. (Teatr Żydowski, godz. 20.00).
Od kilku lat ważne miejsce w przestrzeni Festiwalu zajmują koncerty w Kościele Wszystkich Świętych. Program przygotowany specjalnie na XI edycję Festiwalu Warszawa Singera zaprezentuje Kapela ze Wsi Warszawa – jedna z najważniejszych grup etno-folkowej europejskiej sceny muzycznej. Zespół wystąpił w przeszło 30 krajach na 5 kontynentach. Mimo wierności tradycyjnym technikom gry i śpiewu, ich wykonania dawnych utworów brzmią bardzo nowocześnie i są w pełni zrozumiałe dla współczesnego odbiorcy. Wraz z zespołem zagra Jorgos Skolias, niezwykle oryginalny artysta, poszukujący inspiracji w przestrzeni muzycznej bluesa, jazzu i rocka.(27.VIII, godz 18.30).
Podczas koncertu Oriental Visions – Simone Pergman Trio z Austrii można będzie usłyszeć rzadko wykorzystywany instrument oud, czyli lutnię arabską, której brzmienie przybliży nam czar Bliskiego Wschodu. (27.VIII, godz. 18.30). W kolejnym dniu Festiwalu, 28 sierpnia, światowej sławy niemiecki klarnecista Christian Dawid wystąpi wraz z DJ Lenarem z Polski. Razem podejmą się próby interpretacji wschodnioeuropejskiego nurtu muzyki jidysz. (Pardon, To Tu, 18.30).
29 sierpnia publiczność będzie mogła usłyszeć wyjątkowy koncert „Wytwórnia Semer. Reaktywacja. Berlin 1932-1938”. Znakomici artyści pod kierownictwem muzycznym Alana Berna (USA/Niemcy) zaprezentują utwory, zarejestrowane przed osiemdziesięciu laty w założonej przez Hirsha Lewina berlińskiej wytwórni Semer. Projekt ten to nie tylko nowatorskie podejście do cennego dziedzictwa, lecz również próba przybliżenia nam unikatowego skarbca muzyki żydowskiej i zachowania pamięci o muzycznych tradycjach z początku XX wieku. (Teatr Żydowski, godz. 20.30).
Na Festiwalu Warszawa Singera nie zabraknie muzyki klezmerskiej. 30 sierpnia o godzinie 20.00, rozpocznie się Noc Klezmerów – koncert plenerowy na Placu Grzybowskim, podczas którego zaprezentują się największe osobistości światowej sceny klezmerskiej. Publiczność będzie miała okazję wysłuchać występów wirtuoza fortepianu i akordeonu.

Alana Berna (USA/Niemcy), który wraz z wybitnym nowojorskim trębaczem Frankiem Londonem – laureatem nagrody Grammy – przybliży klimat Klezmer Conservatory Band z Bostonu- jednego z najbardziej innowacyjnych i wpływowych projektów w dziejach muzyki klezmerskiej. Wszystko to przy udziale czołowych artystów światowej sceny klezmerskiej jak Lorin Sklamberg (USA), Paul Brody (USA/Niemcy), Mark Kovnatskiy (Niemcy), Martin Lillich (Niemcy), Sveta Kundish (Niemcy) oraz Fabian Schnedler (Niemcy). W drugiej części koncertu wystąpi TRIO YAS z Niemiec (Christian Dawid, Sanne Moericke i Guy Schalom), którzy zaprezentują program będący owocem ich muzycznej podroży od Europy Wschodniej aż po Bliski Wschód. (30. VIII. Koncert plenerowy, Plac Grzybowski, godz. 20.00, wstęp wolny).
31 sierpnia będzie również dniem pełnym muzyki. Duet Maria Pomianowska&Dima Gorelik (Polska/Izrael/Ukraina) poszukiwać będą uniwersalnego języka w muzyce niezależnego od różnic kulturowych. Artyści czerpią inspirację z tradycyjnych pieśni ludowych, eksperymentują z brzmieniem instrumentów strunowych, które choć pochodzą z różnych epok, połączone są wspólnym euroazjatyckim pochodzeniem. (Klub Mamele, godz. 16.00).
Koncert „Manginot Avudot – muzyka odnaleziona” to kolejna propozycja spotkania z niecodziennym światem muzycznym. Podczas występu skrzypek Jarosław Pietrzak i pianistka Julita Przybylska-Nowak wraz z kwartetem smyczkowym zaprezentują kompozycje znakomitego, choć zapomnianego skrzypka Josepha Achrona oraz Mariana Neuteicha, dyrygenta działającej w Getcie Warszawskim Żydowskiej Orkiestry Symfonicznej. Ideą koncertu jest przypominanie i przybliżanie publiczności muzyki, która choć przetrwała w zapisach nutowych, znalazła się poza kręgiem żywej pamięci. (Synagoga Nożyków, godz 15.00).
W niedzielny wieczór wysłuchamy również niecodziennego występu z udziałem wirtuoza trąbki, Franka Londona (USA). Tym razem legenda muzyki klezmerskiej spotka się Yaakovem Lemmerem wybitnym, młodym kantorem z USA swobodnie poruszającym się w repertuarze pieśni w jidysz, jak i formach muzycznych z Broadwayu. Eksperymentalny projekt artystów stanie się pionierską próbą łączenia dwóch niezwykle ważnych, choć odległych od siebie tradycji muzyki żydowskiej: śpiewu kantoralnego oraz muzyki klezmerskiej. W koncercie udział weźmie również zaskakujący nowatorstwem wykonania wokalista, basista i kompozytor – Banjy Fox-Rosen z Austrii. (Teatr Żydowski, godz. 17.00).
Podczas koncertu finałowego na Placu Grzybowskim publiczność będzie miała sposobność udziału w występie niezwykłego artysty, wielkiej gwiazdy izraelskiej, kontratenora David D’ora. Swym głosem o skali 4 oktaw wzbudza zachwyt publiczności na całym świecie. Liczne recenzje, w tym m. in. z The Washington Post czy włoskiej La Republica, a także z brytyjskiego BBC News, wymieniają go w gronie najlepszych wokalistów świata ostatnich lat. Udział w koncercie finałowym wezmą także gwiazdy tegorocznej edycji festiwalu: Frank London, Yaakov Lemmer oraz Trio YAS. (Koncert plenerowy, Plac Grzybowski, godz. 19.00, wstęp wolny)
W trakcie Festiwalu wysłuchać będzie można również koncertów jazzowych w ramach SINGER’S JAZZ FESTIVAL. W trakcie projektu publiczność będzie miała okazję spotkać czołówkę polskich i światowych muzyków jazzowych, m. in. słynnego izraelskiego aksofonistę Daniela Zamira z towarzyszeniem czołowych izraelskich jazzmanów: Omri Mor (fortepian), Gilad Abro (kontrabas), Amir Bresler, a także Harolda Rubina (Izrael) oraz Lenę Piękniewską i Kuba Stankiewicz Trio (Polska). Konfrontacja wielowiekowej tradycji muzycznej z nowoczesnym brzmieniem progresywnego jazzu, to mieszanka, która zadowoli najbardziej wymagających słuchaczy.
Niezwykle interesująco zapowiadają się również koncert Ceratitis Capitata Pawła Szamburskiego. Prapremierowa prezentacja jego najnowszego solowego albumu stanowi niewątpliwie doskonałą okazję do zapoznania się z utworami inspirowanymi muzyką suficką, prawosławną a nawet chorałem gregoriańskim. (24. VII. Pardon, To Tu, godz. 20.00).
Dodatkowa okazja do spotkania z muzyką nadarzy się 29 sierpnia podczas Spaceru muzycznego ulicami Warszawy z muzykami Trio Yas (Niemcy). Ten niepowtarzalny koncert plenerowy przemierzający najciekawsze zakątki stolicy przeprowadzi nas w tanecznym rytmie przez Mirów i Grzybów, dawne serca żydowskiego życia religijnego. W ramach muzycznych wędrówek warto zawitać również na prawy brzeg Wisły Tam, w Klubie Skład Butelek Paweł Szabmurski w duecie z DJ`em Lenarem zaprezentują wyjątkowy projekt łączący tradycje muzyki niezależnej i elektronicznej.(29.VIII, godz. 20.00) Również w tym samym klubie zespół Wyrwali mi torbę na Stalowej we freejazzowej formie przybliży nam legendarny praski klimat kamienic i podwórek. (27.VII. godz 20.30) Prócz wydarzeń związanych z muzyką, w ramach Festiwalu Singera odbędzie się około 150 wydarzeń teatralnych, muzycznych i artystycznych, na które organizatorzy serdecznie zapraszają.
Organizatorem Festiwalu jest Fundacja Shalom, powstała w Warszawie w 1988 roku. Jej założycielką i dyrektorem generalnym jest Gołda Tencer, aktorka, reżyser. Celem fundacji jest ocalenie przed zapomnieniem bogatego dziedzictwa kultury żydowskiej.
Fundacja realizuje wiele projektów kulturalnych i edukacyjnych: kursy i seminaria języka i kultury jidysz, ogólnopolskie konkursy dla młodzieży („Historia i kultura Żydów polskich”, „Na wspólnej ziemi” od 1993 r.), programy edukacyjne dla dorosłych (m.in. powołała Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Żydowski Uniwersytet Otwarty), działalność wydawniczą (m.in. publikacja „Pamięć. Historia Żydów polskich przed, w czasie i po Zagładzie”, album „I ciągle widzę ich twarze….”). Na apel Fundacji ogłoszony w 1994 roku nadesłano ponad 9000 fotografii Żydów polskich, z których powstała wystawa „I ciągle widzę ich twarze” pokazana w 50 muzeach na całym świecie. Od 2004 r. Fundacja organizuje coroczny Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, w czasie którego odbywają się koncerty, spektakle, pokazy filmowe, warsztaty i debaty poświęcone kulturze żydowskiej.
Fundacja Shalom angażuje się w wiele działań o charakterze społecznym, organizuje uroczystości upamiętniające ważne wydarzenia w historii polskich Żydów m.in. rocznice Marca’68 na Dworcu Gdańskim, obchody rocznic Powstania w Getcie Warszawskim, Międzynarodowy Dzień Pamięci o Holokauście. Dzięki Fundacji odrestaurowano Pomnik Bohaterów Getta i w!zniesiono Pomnik J. Korczaka w Warszawie.
