W każdą niedzielę warszawski klub Sztuki&Sztuczki przywołuje gwiazdy światowego jazzu. W pierwszą niedzielę 2014 roku zapraszają na spotkanie z Sarah Vaughan. Piosenki artystki wykonają Tomek Wielechowski i Joanna Morea.
Sarah Lois Vaughan (zwana Sassy i The Divine One), ur. 27 marca 1924 w Newark, zm. 3 kwietnia 1990 w Hidden Hills – amerykańska wokalistka jazzowa.
Ojciec Sary Vaughan – Asbury „Jake” Vaughan był cieślą, lecz grywał na gitarze i pianinie, a matka – Ada Vaughan pracowała w pralni i śpiewała w chórze kościelnym. Młoda Sarah Vaughan przez dziesięć lat pobierała lekcje fortepianu, śpiewała też w chórze kościelnym Mount Zion Baptist Church, a w wieku 12 lat została w nim organistką. W 1942 r. wygrała amatorski konkurs talentów w Apollo Theater w Harlemie. Billy Eckstine, który śpiewał wówczas w big-bandzie Earla „Fatha” Hinesa, dostrzegł jej talent i w 1943 r. zaproponował jej posadę wokalistki i drugiej pianistki w zespole. Rok później Eckstine zaangażował ją do swojej własnej grupy. W niej Sarah Vaughan zetknęła się z pionierami modern jazzu: Charliem Parkerem i Dizzym Gillespiem. Dzięki wspólnym nagraniom z zespołem Eckstine’a, dokonanym w 1945 r., poznała podstawy nowej muzyki, która charakteryzowała cały jej późniejszy dorobek.
Po odejściu od Eckstine’a przez krótki czas występowała w zespole Johna Kirby’ego (1945–46), po czym zdecydowała się na karierę solową. W 1947 r. wyszła za trębacza George’a Treadwella, który został jednocześnie jej menedżerem. Pracę studyjną i koncertową lat 50. rozpoczęła w 1950 r. od wspólnych nagrań z Milesem Davisem, po czym nagrała liczne albumy z muzyką popularną w Mercury Records oraz muzykę bliższą jazzowi w wytwórni EmArcy. Nagrania te powstały przy współudziale Clifforda Browna, Cannonballa Adderleya i muzyków zespołu Counta Basiego. W latach 60. Vaughan miała już ustaloną markę. Odeszła też od jazzu w kierunku komercyjnych nagrań z towarzyszeniem orkiestry.
Dopiero w latach 70. zaczęła ponownie regularnie występować i nagrywać z muzykami jazzowymi. W 1974 r. wystąpiła na Festiwalu Jazzowym w Monterey, a w 1978 r. nagrała album z kwartetem: Oscar Peterson, Joe Pass, Ray Brown i Louie Bellson. Rok później ukazał się Duke Ellington Song Book One, w którego realizacji wzięli udział tacy muzycy jak: Zoot Sims, Frank Foster, Frank Wess, J.J. Johnson i Joe Pass. W 1980 r. Vaughan wystąpiła na koncercie w Carnegie Hall, powróciła też do śpiewania z Eckstine’em w Apollo Theater, w miejscu, gdzie zaczęła się jej kariera. Koncertowała i nagrywała z najwybitniejszymi muzykami od Parkera i Petersona po Herbiego Hancocka, Rona Cartera, Billa Higginsa, Dizzy’ego Gillespiego, Dona Cherry’ego, Maynarda Fergusona, Chucka Mangione. Śpiewała również w zespołach Jimmy’ego Jonesa (1948–52, 1954–58), Roya Hayesa (1953–58), Richarda Daviesa, (przełom lat 50. i 60.), Rolanda Hanny’ego 1961–63), Boba Jamesa (1965–68), Jana Hammera (1970–71), Jimmy’ego Cobba (1970–78), Andy’ego Simpkinsa (Od 1979) i Harolda Jonesa (od 1980).
W 1945 r. Vaughan wygrała w ankiecie czytelników pisma „Esquire”, w latach 1947–52 triumfowała w magazynie „Down Beat”, a w latach 1948–52 w „Metronome”. Obdarzona niezwykłą skalą i idealną modulacją, potrafiła subtelnie panować nad jakością swego głosu. Często frazy śpiewane delikatnym, ciepłym głosem kontrastowały z fragmentami interpretowanymi szorstkim, nosowym vibrato czy gardłowym warczeniem. Zdobyta w czasie współpracy z Eckstine’em wiedza na temat bebopu pozwoliła jej wplatać do śpiewu nowocześniejsze elementy jazzowej struktury.
Jazz Tributes: SARAH VAUGHAN
niedziela, 5.01, godz. 19:00
SZTUKI&SZTUCZKI, ul. Szpitalna 8A, Warszawa
wstęp wolny
