Od 24 sierpnia w stolicy odbywa się Festiwal Singera, akurat dzisiaj odbywa się najbardziej koncertowy dzień w całym Festiwalu. Teatr Żydowski, Cud nad Wisłą, praskie kluby Skład Butelek oraz Hydrozagadka to miejsca, w których jutro będziemy mogli usłyszeć znakomitych wykonawców: Dudu Fisher;  Großmütterchen Hatz Salon Orkestar; HOZIM;  KONCERT KLEZMERZY – OTHER EUROPEANS BAND. Jest “w czym wybierać” każdy wybierze coś dla siebie, postaramy się odwiedzić być na każdym koncercie, ale może to dość trudne.

  • godz. 11.00-17.30 Sesja naukowa: „Żydowskie konteksty twórczości Juliana Tuwima” Opieka naukowa: prof. Monika Adamczyk-Garbowska (UMSC)

„Jestem Polakiem, bo tak mi się podoba” – pisał Julian Tuwim w kwietniu 1944 roku w swoim poetyckim manifeście „My, Żydzi polscy”, w którym jednocześnie podkreślał swoje żydowskie pochodzenie i „imię Żyda polskiego”. Ta deklaracja nie wszystkim się jednak podobała, podobnie jak wcześniej, w okresie Dwudziestolecia, kiedy narażony był zarówno na ataki polskich nacjonalistów jak i krytykę ze strony prasy polsko-żydowskiej i jidyszowej.
A mimo to Awrum Suckewer pytał w 1946 r. w poemacie Cu Pojln [Do Polski], swoim pożegnaniu z Polską: „Czy miałaś drugiego jak Julian ben Tuwim?” Zagadnienia te są stosunkowo mało znane, podobnie jak przekłady poezji Tuwima na jidysz, czy jego miejsce w twórczości pisarzy polskich w Izraelu. Sesja ta ma służyć choć częściowemu zwróceniu uwagi na zapomniane lub dotąd niezbadane żydowskie konteksty twórczości wielkiego poety.
Na zakończenie sesji można będzie posłuchać wybranych utworów w dwóch wersjach językowych polskiej i jidysz, w tym Lokomotywę i Szejndl-Alejndl, czyli Zosię Samosię.

  • godz. 11.00 Monika Adamczyk-Garbowska (UMCS): „Gdyby pisał po żydowsku… Trudna (nie)obecność Juliana Tuwima”
  • godz. 11.30 Piotr Matywiecki: „Juliana Tuwima żydowski teatr dla świata”
  • godz. 12.00 Agnieszka Żółkiewska (ŻIH): „O tym, jak Julek pisał szmoncesy o Srulkach. Żydzi w kabarecie Tuwima”
  • godz. 12.30-13.00 Przerwa kawowa
  • godz. 13.00 Monika Szabłowska-Zaremba (KUL): „Julian Tuwim o sobie samym i swojej poezji na łamach polsko-żydowskiego dziennika Nasz Przegląd z lat 1923-1939”
  • godz. 13.30 Eugenia Prokop-Janiec (UJ): „Julian Tuwim – Maurycy Szymel: dialog poetów”
  • godz. 14.00-15.00 Przerwa obiadowa
  • godz. 15.00 Bella Szwarcman-Czarnota („Midrasz”): „Czy naprawdę było za późno? Abraham Golomb, Icie Goldberg i Jechiel Hofer o Julianie Tuwimie”
  • godz. 15.30 Magdalena Ruta (UJ): „Tuwim far kinder na tle recepcji twórczości poety w kulturze jidysz powojennej Polski”
  • godz. 16.00 Karolina Famulska-Ciesielska (KUL): „Miejsce twórczości i postaci Juliana Tuwima w literaturze polskiej w Izraelu”
  • godz. 16:30-17:00 Dyskusja: „Żydowskie konteksty twórczości Juliana Tuwima – perspektywy badawcze”
  • godz. 17.00 „Tuwim po polsku, Tuwim po żydowsku – czytanie wybranych utworów w oryginale i przekładzie na jidysz”

Prowadzenie: Karolina Szymaniak („Cwiszn”); Centrum Kultury Jidysz Fundacji Shalom, ul. Andersa 15

  • godz. 15.00 Zwiedzanie z przewodnikiem Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma; zbiórka w holu. Impreza towarzysząca zorganizowana we współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym. Żydowski Instytut Historyczny, ul. Tłomackie 3/5
  • godz. 17.00 Klub Miłośników Kultury Żydowskiej: „Halo, halo, do redt Warsze… Halo, halo tu mówi Warszawa…” – wykład Anny Rozenfeld o audycjach żydowskich w Polskim Radiu po II wojnie światowej

Anna Rozenfeld – artystka, badaczka i tłumaczka języka jidysz. Prowadziła audycję „Naje Chwaljes” w Polskim Radiu, pracuje w dziale edukacyjnym Muzeum Historii Żydów Polskich i jest redaktorką kwartalnika „Cwiszn”.
Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14

  • godz. 17.00 Przystanek poezji: Trzy kobiety – Rikuda Potasz, Sore Szabes, Ruchl Fiszmana

Wybrane teksty czytają Ewa Greś, Joanna Przybyłowska, Ewa Tucholska – aktorki Teatru Żydowskiego w Warszawie, akompaniament: Dariusz Falana (klarnet); Klub festiwalowy Pardon, To Tu, Plac Grzybowski 12/16

  • godz. 17.00 Żydowski salon literacki: spotkanie z prof. Władysławem Bartoszewskim, wokół książki „O Żegocie relacja poufna sprzed pół wieku”, prowadzi Remigiusz Grzela

Władysław Bartoszewski – urodzony w 1922 r. historyk, dziennikarz, pisarz, polityk i działacz społeczny. W latach 1940-1941 więzień Auschwitz. Po zwolnieniu (dzięki interwencji Czerwonego Krzyża) pracował w BIP KG AK i współtworzył „Żegotę”, co relacjonuje w wydanej przez PWN książce „O Żegocie relacja poufna sprzed pół wieku”. M.in. za tę działalność został uhonorowany medalem „Sprawiedliwy wśród narodów świata”. Uczestnik Powstania Warszawskiego, w czasach stalinowskich przez kilka lat więziony. Autor wielu artykułów dotyczącej najnowszej historii Polski, m.in. na łamach „Stolicy” i „Tygodnika Powszechnego”. W latach 1972-1988 pełnił funkcję sekretarza generalnego polskiego PEN Clubu, a od 2001-2010 – prezesa. Po 1989 r. Władysław Bartoszewski zaangażował się w służbę dyplomatyczną, dwukrotnie przyjmując obowiązki ministra spraw zagranicznych. Aktualnie jest pełnomocnikiem premiera ds. dialogu międzynarodowego. Kawaler m.in. Orderu Orła Białego, francuskiej Legii Honorowej, honorowy obywatel państwa Izrael, laureat Nagrody Kisiela.
Klub Mamele, Plac Grzybowski 12/16; Wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. 22 620 55 85; 652 16 48

  • godz. 17.30 „Symbole żydowskie – skąd pochodzą, co oznaczają?” – ilustrowany wykład Moniki Krajewskiej

Zwiedzając synagogi i cmentarze, podziwiając srebra obrzędowe i tkaniny, wycinane i malowane tablice oznaczające wschodnią ścianę w domu lub synagodze, spotykamy się z wyobrażeniami, które są czymś więcej niż dekoracją. Menora, korona, jeleń, lewiatan czy dłonie w geście błogosławieństwa – te i inne obrazy mają swe korzenie w Torze, komentarzach rabinów, dziejach ziemi Izraela i ludowej tradycji krajów diaspory. Odczytanie języka tych symboli będzie treścią bogato ilustrowanej opowieści.
Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 7/9

  • godz. 17.30 „Słoneczny mit” – spektakl poetycko-muzyczny; Występują: Ewa Dąbrowska, Dominika Świątek

Scenariusz: Piotr M. Cieński, reżyseria: Ewa Dąbrowska, muzyka: Dominika Świątek, animacje multimedialne: Malwina de Brade, kierownictwo muzyczne, fortepian: Andrzej Perkman, gitara: Marcin Dąbrowski. Spektakl oparty na życiu i twórczości Zuzanny Ginczanki. Jest opowieścią o „dwóch” kobietach. Jedna z nich to Ginczanka-poetka, skamandrytka, przyjaciółka Gombrowicza, przed wybuchem wojny nazywana „Tuwimem w spódnicy”. Piękna, wybitnie utalentowana, stała bywalczyni „Małej Ziemiańskiej” i „Zodiaku”, na którą czekało wspaniałe życie – kariera i sława. Ta druga to Ginczanka-Żydówka, która w czasie wojny musi walczyć o życie. Egzotyczna uroda, która przed wojną była atutem, teraz jest dla niej przekleństwem. Jest zastraszona, przerażona, skazana na łaskę i niełaskę ludzi, u których się ukrywa. Jej droga kończy się w Płaszowie, gdzie zostaje rozstrzelana przez gestapo.
Ewa Dąbrowska – aktorka, od 1984 roku związana z Teatrem Żydowskim. Na swojej macierzystej scenie wystąpiła w wielu znaczących rolach, m.in. Gołdy w Skrzypku na dachu w reż. Jan Szurmieja, zagrała też jedną z głównych ról w serialu Śmieciarz w reż. Jacka Butrymowicza. W 2009 roku została nagrodzona odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej.
Dominika Świątek – wokalistka, autorka muzyki, autorka tekstów. Nagrała płyty z kompozycjami do wierszy m.in. Zbigniewa Herberta, Juliusza Słowackiego i Czesława Miłosza.
Mała scena Teatru Żydowskiego, I piętro, Plac Grzybowski 12/16; Bilety (20 zł) do nabycia w kasie Teatru Żydowskiego od 1 sierpnia 2013 r., tel. 22 850 56 56 oraz www.eventim.pl

  • godz. 18.00 Cymes, wege i inne pyszności – dyskusja „Cwiszn. Żydowskiego kwartalnika o literaturze i sztuce”. udział biorą: Malka Kafka, Marek Tuszewicki, moderuje: Karolina Szymaniak (redaktorka naczelna). Największe medyczne autorytety już dawno temu doszły do wniosku, że potrawy z owoców i warzyw są dużo zdrowsze i bardziej odpowiednie dla ludzkiego organizmu niż potrawy mięsne. To zdanie z napisanej w jidysz w 1938 roku dietetyczno-wegetariańskiej książki kucharskiej dziś jest wciąż aktualne. Wraz z Malką Kafką – żydowską restauratorką, właścicielką słynnego warszawskiego Tel Awiwu oraz innymi zaproszonymi gośćmi porozmawiamy o znaczeniu wegetarianizmu w judaizmie kiedyś i dziś. Spróbujemy też pokazać, że żydowska ekologia nie jest nowym trendem i sięga dawnych tradycji, których przesłanie jest ponadczasowe.

Klub Skład Butelek, ul. 11 listopada 22

  • godz. 18.00„Żydowscy mieszkańcy warszawskiej Pragi w dwudziestoleciu międzywojennym – życie codzienne i świąteczne, obyczaje, relacje z sąsiadami” – spacer z Katarzyną Chudyńską-Szuchnik po Starej Pradze

Zbiórka: Plac przed katedrą św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika, ul. Floriańska 3, czas spaceru – 2 godz.

  • godz. 18.00 Przegląd filmowy: „Żydzi polscy – portret filmowy”
  • godz. 18.00 „Dzieci Ireny Sendlerowej” (“The Courageous Heart of Irena Sendler”) (USA 2009, 96 min)

Reż.: John Kent Harrison; scen.: J.K. Harrison, Larry Spagnola; zdj.: Jerzy Zieliński; wyk.: Anna Paquin, Goran Višnjić, Michelle Dockery, Paul Freeman, Fiona Glascott. Film opowiada o bohaterskiej działalności Ireny Sendlerowej, która podczas II wojny światowej wraz z grupą współpracowników zainicjowała szeroko zakrojoną akcję ratowania dzieci z warszawskiego getta. Dzięki temu możliwe stało się bezpieczne wyprowadzenie z getta około 2500 dzieci, które umieszczone zostały w polskich rodzinach, sierocińcach i klasztorach. Prawdziwa tożsamość uratowanych była przez Irenę systematycznie odnotowywana na maleńkich kartkach ukrytych w słoiku zakopywanym w ogrodzie. W 1943 roku bohaterka została aresztowana przez gestapo i skazana na śmierć, ale dzięki wysokiemu okupowi zapłaconemu przez Żegotę wyrok wykonano tylko „na papierze”.

  • godz. 20.00 „Pokłosie” (Polska 2012, 107 min)

Reż. i scen.: Władysław Pasikowski; zdj.: Paweł Edelman; wyk.: Maciej Stuhr, Ireneusz Czop, Jerzy Radziwiłowicz, Zbigniew Zamachowski, Danuta Szaflarska. Franciszek Kalina, zaalarmowany wiadomością, że jego młodszy brat popadł w konflikt z mieszkańcami swojej wsi, po latach emigracji przyjeżdża do Polski. Na miejscu odkrywa, że przyczyną konfliktu jest mroczna tajemnica sprzed lat. Skłóceni od lat bracia próbują dojść prawdy. Prowadzone przez nich śledztwo zaostrza problem, który przeradza się w otwartą agresję. Ujawniona tajemnica odciśnie tragiczne piętno na życiu braci i ich sąsiadów. Fabuła filmu została zainspirowana prawdziwymi wydarzeniami.

Impreza towarzysząca organizowana we współpracy z Filmoteką Narodową; Kino Iluzjon, ul. Narbutta 50a
Bilety w cenie 11-15 zł do nabycia w kasie kina, rezerwacje: iluzjon.rezerwacje@fn.org.pl; tel. 22 462 72 60

  • godz. 18.30 Próżna–Hoiz zaprasza: „Muzyka ze skarbnicy żydowskiej”

Próżna-Hoiz, ul. Próżna 14

  • godz. 19.00 KONCERT: DUDU FISHER (Izrael/USA), akompaniament: Dror Alexander (fortepian)

Dudu Fisher – pochodzący z Izraela, światowej sławy śpiewak, aktor musicalowy, filmowy i teatralny. Jego kariera muzyczna rozpoczęła się w Izraelu, gdzie studiował w Akademii Muzycznej w Tel-Awiwie i prywatnie u wielkich kantorów poprzedniej generacji. Miał zaledwie 22 lata, gdy został kantorem Wielkiej Synagogi w Tel-Awiwie. Podczas podróży do Londynu przypadkiem zobaczył musical „Nędznicy” i to wydarzenie zmieniło całe jego życie. W krótkim czasie sam otrzymał rolę Jeana Valjeana i jej wykonanie otworzyło przed nim sceny całego świata. Poza swoją najsłynniejsza rolą ma na swoim koncie udział w takich produkcjach, jak m.in. „Dzwonnik z Notre Dame” i “Kol Nidre” Lalo Shifrinaa i Avi Korena i „Książę Egiptu” Stephena Spilberga,. Występował i występuje na największych scenach świata: operze w Sydney, Madison Square Garden i Carnegie Hall w Nowym Jorku, Teatrze Bolszoj w Moskwie, na Broadway’u i West Endzie, w Singapurze i São Paulo. Występował m.in. przed brytyjską i tajską rodziną królewską i przed prezydentem Clintonem. Był pierwszym izraelskim artystą, któremu wolno było śpiewać w ZSRR w czasach przed pierestrojką. Podczas swojej długiej kariery, nagrał ponad dwadzieścia albumów. Występuje też w filmach i serialach w Izraelu. Jego ostatnie wielkie przedsięwzięcia, to one-man show „Dudu Fisher. Książę w Nowym Jorku” i spektakl „Jerozolima. Obecnie podróżuje z nim po Stanach Zjednoczonych i Europie.
Duża scena Teatru Żydowskiego, Plac Grzybowski 12/16; Bilety (50, 60 zł) do nabycia w kasie Teatru Żydowskiego od 1 sierpnia 2013 r., tel. 22 850 56 56 oraz www.eventim.pl

  • godz. 19.00 „Wprowadzenie do kabały” – wykład ilustrowany Hanny Kossowskiej

Kabała to żydowska tradycja mistyczna. Dla człowieka jest mistyczną drogą poznania Boga, naszą relacją ze wszechświatem, wreszcie metodą poznania nas samych przez praktyki bliskie medytacji. Biblia jest sercem judaizmu, inspiracją do rozważań ezoterycznych, ukrytych i niedostępnych dla ogółu. Kabała to klucz do poznania tajemnic zawartych w tekście Biblii poprzez wsłuchiwanie się w tekst, odkrywania tego, co zostało ukryte w nim i poza nim. Jest narzędziem służącym człowiekowi do samodoskonalenia – tak duchowego, jak i intelektualnego.
Kawiarnia Chmury, ul. 11 Listopada 22

  • godz. 20.00 Koncert zespołu Großmütterchen Hatz Salon Orkestar (Austria)

W składzie: Franziska Hatz (akordeon, śpiew), Richie Winkler (saksofon, klarnet), Simon Schellnegger (altówka), Thomas Castaneda (fortepiano), Julian Pieber (perkusja). GMH Orkestar – wiedeńska grupa założona w 2010 r. przez Franziskę Hatz. W ich muzyce pobrzmiewa mieszanka tradycji klezmerskich z elementami pop, folk, rock, ska i jazzu. Od początku swojego istnienia ożywiają austriackie środowisko muzyczne. Występowali już m.in. z Randym Breckerem, Deanem Bowmanem czy DJ-em Shantelem oraz z zespołami Bucovina Club Orkestar i Sandy Lopicic Orkestar. Podczas każdego koncertu dają popis niespotykanej energii, zadziwiającego kunsztu, poczucia humoru i podrywają do tańca i nawet najbardziej opornych, a więc… let’s dance!
Impreza towarzysząca zorganizowana we współpracy z Austriackim Forum Kultury i klubem Cud nad Wisłą
Cud nad Wisłą, Bulwar Flotylli Wiślanej

  • godz. 20.00 Koncert kwartetu HOZIM w składzie: Paweł Szamburski, Michał Górczyński, Jacek Kita, Jerzy Rogiewicz

Hozim, znaczy Marzyciele. Muzycy tworzą i wykonują muzykę dla niepoprawnych romantyków, przeznaczoną do… całowania się. Chcą dawać ukojenie i oddech od zgiełku i hałasu, od wszelkich przyziemnych zawirowań i rozterek. Unikatowe brzmienie zespołu tworzą klarnety, wibrafon, klawisze, analogowa elektronika oraz instrumenty perkusyjne. Na Festiwal Singera zespół przygotował kilka tradycyjnych, niezwykle pięknych nigunów.
Klub Skład Butelek, ul. 11 listopada 22

  • godz. 20.30 „Proces” – spektakl plenerowy Teatru Formy z Wrocławia

Reżyseria i scenariusz – Józef Markocki, scenografia, maski, kostiumy – Ilona Szurkowska, muzyka – Zygmunt Konieczny, Krzysztof Borowicz, obsada: Zespół Teatru Formy
Spektakl, przygotowany na podstawie „Procesu” Franza Kafki, ma uniwersalny i ponadczasowy charakter. W utworze brak jest ścisłej konkretyzacji czasu i miejsca akcji, a sceneria przestrzeni sugeruje, że opisane wydarzenia mogą wydarzyć się wszędzie, niezależnie od epoki. Jego bohater, Józef K. został pozbawiony cech indywidualnych, stając się w ten sposób everymanem – każdym. Teatr Formy istnieje od 1996. Spektakle grupy ukazują przede wszystkim współczesność i człowieka teraźniejszego – artyści chętnie sięgają po inspiracje literackie, ale też wspólne wielu kulturom mity i legendy. Z dużym powodzeniem gościli na wielu festiwalach w kraju i za granicą.
Spektakl ruchu, czas trwania – 60 min; Skwer na Placu Grzybowskim, wstęp wolny

  • godz. 21.30 KONCERT KLEZMERZY – OTHER EUROPEANS BAND

w składzie: Alan Bern (fortepian , akordeon), Dan Blacksberg (puzon), Paul Brody (trąbka), Matt Darriau (saksofon , klarnet), Christian Dawid (kalrnet, saksofon), Stas Rayko (skrzypce), Mark Rubin (tuba , kontrabas) Guy Schalom (perkusja).
Zebranie w jednym miejscu najwyższej klasy wykonawców muzyki klezmerskiej dla uczestników koncertu oznacza tylko jedno – czeka ich nie tylko podróż sentymentalna do korzeni muzyki klezmerskiej, których poszukują i do których nawiązują muzycy z Other Europeans Band, ale przede wszystkim niesamowita muzyczna przygoda, pełna wirtuozerskich popisów i zawrotnych mistrzowskich improwizacji.
Klub Hydrozagadka to przestronna koncertowa przestrzeń w sercu Pragi; Klub Hydrozagadka, ul. 11 listopada 22