Festiwal powstał w 2006 roku, w którym przypadała 250. rocznica śmierci Johanna Gottlieba Goldberga, urodzonego w Gdańsku klawesynisty i kompozytora, żyjącego w latach 1727-1756. Nazwisko Goldberga przeszło do historii muzyki dzięki Wariacjom Goldbergowskim Johanna Sebastiana Bacha (BWV 988), których, jako jego uczeń, był pierwszym wykonawcą.

Pomysłodawczynią i obecnym dyrektorem Festiwalu jest Alina Ratkowska, adiunkt Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, zwyciężczyni Międzynarodowego Konkursu Klawesynowego w Bolonii w 2005 roku.

Ideą nadrzędną Festiwalu Goldbergowskiego jest prezentacja najciekawszych interpretacji muzyki dawnej z wykorzystaniem oryginalnego instrumentarium, a także ukazywanie zjawisk artystycznych inspirowanych muzyką dawną. Impreza zrodziła się również z chęci przybliżenia szerszej publiczności muzycznego dziedzictwa dawnego Gdańska. Nawiązana współpraca z Biblioteką Gdańską PAN owocuje wykonaniami najcenniejszych zachowanych dzieł z twórczości gdańskich mistrzów epoki baroku. Ponadto Festiwal, przywołując nazwisko swojego patrona, przypomina o jego związku z Gdańskiem.

Festiwal przyczynia się do promocji miasta, jego dziedzictwa kulturowego, które dzięki długoletniemu medialnemu wsparciu Programu Drugiego Polskiego Radia i transmisjom festiwalowych koncertów ma zasięg ogólnopolski i europejski dzięki wymianie zarejestrowanych koncertów w ramach Europejskiej Unii Radiowej. Impreza zyskała stałe grono melomanów, jest również rozpoznawalna w kraju i zagranicą.

Jak co roku na początku września, mam przyjemność zaprosić Państwa na Festiwal Goldbergowski, któremu patronuje urodzony w 1727 roku w Gdańsku klawesynista, Johann Gottlieb Goldberg-pierwszy wykonawca Wariacji Goldbergowskich Johanna Sebastiana Bacha.

Zgodnie z przyjętymi założeniami, na festiwalu obecni będą wybitni artyści, świętujący sukcesy na międzynarodowej arenie konertowej. Ponadto, w premierowej odsłonie zabrzmi muzyka dawnego Gdańska okresu Wielkiejnocy, nie zabraknie także Wariacji Goldbergowskich, tak charakterystycznych dla festiwalu.

Na koncercie otwierającym, w piątek 6.09. usłyszeć będzie można motety Maryjne doby renesansu, w gwiazdorskiej obsadzie zespołu Weser Renaissance Bremen, pod dyrekcją Manfreda Cordesa. Każdy z członków wokalnego oktetu, to jednocześnie utytułowany solista. Zestawienie tak wybitnych głosów, w akustyce prezbiterium kościoła św. Trójcy , niewątpliwie stworzy piękne zespołowe brzmienie.

7.09 wystąpi laureat pierwszej nagrody Konkursu Bachowskiego w Lipsku, co jest najlepszą rekomendacją w przypadku wykonań muzyki Bacha. W interpretacji Jörga Halubka usłyszą Państwo Arię z Wariacjami BWV 988.

Dzień później, w niedzielę 8.09, wystąpi Nuria Rial z Austrian Baroque Company, pod kierunkiem Michaela Omana. Współpraca świetnej sopranistki z zespołem, zaowocowała nagraniem „Neun deutsche Arien” Händla dla Sony Music, wyróżnionym Złotym Orfeuszem (Orphée d’Or), przyznawanym przez paryską Académie du Disque Lyrique. W trakcie gdańskiego koncertu, usłyszeć będzie można m.in. utwory z tej właśnie płyty.

Podczas drugiego weekendu festiwalu, 13.09. powrócą Wariacje Goldbergowskie, tym razem w wersji zaproponowanej przez Musica Antiqua Latina z Rzymu. Brzmienie zespołu, wynikające z obsady, na którą składają się: viola da gamba, basso di violino, violone i klawesyn, wydobędzie z Bachowskich Wariacji nowe kolory, ukazując z jednej strony, jak utwór może zmieniać swe oblicze w zależności od użytych środków wykonawczych, z drugiej zaś udowadniając, że największe dzieła wciąż inspirują i zachęcają niekiedy do pewnych eksperymenów.

Dzień później, (14.09) mieć będzie miejsce wydarzenie o tyle wyjątkowe, że po raz pierwszy na Festwialu Goldbergowskim zabrzmi mandolina i to pod palcami jednego z największych wirtuozów tego instrumentu – Avi Avitala. O jego renomie niech świadczą sukcesy płyty nagranej przez niego dla Deutsche Grammophon. W koncercie akompaniować mu będzie na klawesynie Shalev Ad-El.

Zwieńczeniem Festiwalu Goldbergowskiego będzie koncert z muzyką gdańską okresu Wielkiejnocy. Świetni soliści – Heike Heilmann, Marion Eckstein, Virgil Hartinger, Marek Rzepka i zespół Goldberg Baroque Ensemble, w międzynarodowej obsadzie, pod dyrekcją Andrzeja Mikołaja Szadejko, gwarantują prezentację kantat gdańskich mistrzów na najwyższym, światowym poziomie. Jestem pewna, że tak jak w poprzednich edycjach festiwalu, przekonać się będziemy mogli, że wykonywane podczas tego koncertu kompozycje, niesłusznie uległy zapomnieniu. Festiwal Goldbergowski, zgodnie ze swoją ideą, przywraca je do życia koncertowego udowadniając, że bogate, muzyczne dziedzictwo Gdańska wciąż potrzebuje szerokiego podium do popularyzacji.

Z zagadnieniami dotyczącymi dziedzictwa muzycznego dawnego Gdańska wiązać się będzie także PANEL NAUKOWY zorganizowany 7.09 (sobota godz. 10.00) w Instytucie Kultury Miejskiem (Długi Targ 39/40). Kilka wykładów wygłoszonych przez prelegentów: Jerzego Mariana Michalaka (Gdańsk), Alinę Mądry (UAM Poznań), Piotra Kociumbasa (Uniwersytet Warszawski), Alinę Ratkowską (UMFC Warszawa), przybliży wybrane aspekty życia muzycznego Gdańska dawnych wieków. Tego samego dnia w wykonaniu Moniki Kaźmierczak usłyszeć też będzie można carillon Ratusza Głównego Miasta, na którym zabrzmi muzyka gdańska, w tym Polonezy patrona festiwalu- Johanna Gottlieba Goldberga.