To będzie 15 edycja Festiwalu Jazz Jantar w nowej siedzibie Klubu Żak we Wrzeszczu (sam Festiwal istnieje – z przerwami – od 1976 roku). Dotychczasowe edycje Festiwalu były zdominowane przez artystów europejskich, jesień 2016 niewątpliwie będzie należeć do sceny amerykańskiej i brytyjskiej, frapująco zapowiadają się również koncerty  artystów z Bliskiego Wschodu.

W głosowaniach czytelników magazynu Jazz Forum Festiwal Jazz Jantar został zaliczony do 3 najważniejszych festiwali jazzowych w Polsce (w 2014 i 2015 roku). Jest ceniony przez krytyków muzycznych dzięki wyrazistemu programowi, otwartemu na nowości (wg Dziennika Bałtyckiego od kilkunastu lat FJJ z „reaktywowanej lokalnej imprezy z tradycjami zmienił się w żelazną pozycję sezonu muzycznego i jeden z najważniejszych festiwali jazzowych w Polsce o wyśrubowanym poziomie, a także pełni rolę inkubatora karier polskich jazzmanów.”) Prezentacja twórców poszukujących, odkrywanie nowego dla publiczności, elitarny program i egalitarny dostęp to najważniejsze cechy Festiwalu.

Festiwal Jazz Jantar już od kilku lat jest projektem całorocznym. Za nami 16 koncertów, które odbyły się w lutym, marcu i maju. Wtedy dominował polski jazz, a w szczególności Trójmiejska Scena Jazzowa: obchodziliśmy 50-te  urodziny Mikołaja Trzaski, Dominik Bukowski i Piotr Lemańczyk zrealizowali swoje specjalne projekty z udziałem słynnego trębacza Amira ElSaffara czy pianisty Dave’a Kikoskiego. Ich płyty pod hasłem „Live in Klub Żak” pojawią się w sprzedaży na Festiwalu.

Jak zawsze program Festiwalu porządkują bloki tematyczne. Blok Middle-East.NOW jest dedykowany krajom Bliskiego Wschodu i artystom pochodzącym stamtąd. Po raz pierwszy przed polską publicznością wystąpią: KARKHANA, turecko-libańsko-egipsko-amerykański kolektyw, który wykorzystując tradycję muzyki bliskowschodniej opowiada o niej za pomocą języka współczesnej improwizacji. “Rozwijamy zainteresowanie muzyką orientalną. Uważamy, że nadszedł czas, kiedy rewolucja w obrębie tego gatunku się dzieje, tak jak wcześniej stało się to w jazzie i rocku. Nie tylko w naszym przypadku, ale również wśród artystów, wywodzących się z muzyki tradycyjnej, którzy obecnie są obecnie bardzo zaangażowani w poszerzanie zakresu muzyki arabskiej i orientalnej, aby wprowadzić ją na współczesny obszar” – tak o zespole KARKHANA opowiada jeden z jego muzyków, Sharif Sehnaoui. DWARFS OF EAST AGOUZA to gitarowy zespół Alana Bishopa z Sun City Girls, eksplorujący repetywne motywy z muzyki orientalnej. WORMHOLES ELECTRIC – to audiowizualne trio, które na scenie tworzy gęstą muzykę bazującą na brzmieniu basu i gitary elektrycznej oraz malowanych na żywo wizualizacji.

Dotychczasowe edycje Festiwalu były zdominowane przez artystów europejskich, jesień 2016 niewątpliwie będzie należeć do sceny amerykańskiej i brytyjskiej. Do Gdańska przyjedzie fantastyczna gitarzystka Mary Halvorson. Mary Halvorson występowała w Polsce już wielokrotnie z przeróżnymi projektami. Ale solo wystąpi po raz pierwszy właśnie w Żaku. „To śmiały album zarówno pod kątem doboru utworów, jak i objaśniającego wykonania. W swojej zręczności, Halvorson staje się pomostem pomiędzy jazzem przeszłości oraz jazzem przyszłości” – tymi słowami rozpoczyna się recenzja solowego albumu „Meltframe” opublikowana na portalu Pitchfork, który kojarzony jest przede wszystkim z wyznaczaniem trendów w muzyce alternatywnej.

Materiał z nowej płyty „In the Movement” zagra legendarne trio Jack DeJohnette, Matthew Garrisoni i Ravi Coltrane. Płyta znalazła się na 3 miejscu notowania The Best Jazz Albums of 2016 brytyjskiego Observera, który z kolei najwyżej (1 miejsce) ocenił płytę „Arclight” gitarzysty Juliana Lage, który do Gdańska przywiezie swoje JULIAN LAGE TRIO.

Trębacze Christian Scott, Terence Blanchard i Avishai Cohen to kolejni artyści zza Wielkiej Wody, którzy wystąpią w żakowskiej Sali Suwnicowej. Koncert Christiana Scotta na Jazz Jantar 2013 był sensacją tamtej edycji. W Gdańsku zaprezentuje materiał ze swojej ostatniej płyty „Stretch Music”. W 2015 roku wydał płytę „Breathless”, nominowaną do nagrody Grammy w kategorii Best Jazz Instrumental Album. Terence Blanchard na Festiwalu pojawił się już dwukrotnie: w 2010 i 2013 roku. Nowa płyta jest dobrym pretekstem, by finałowy koncert 13 listopada zagrał TERENCE BLANCHARD E-COLLECTIVE. Elementy jazzu z rockową awangardą doskonale łączą przedstawiciele nowojorskiej sceny awangardowej czyli muzycy kwartetu HORSE LORDS. Listę amerykańskich artystów zamyka znakomity pianista Jason Moran, w Gdańsku zagra solowy koncert, tym samym wpisując się w jeden z charakterystycznych dla Festiwalu Jazz Jantar wątków. Na Festiwalu wystąpią również pianiści Włoch Federico Albanese, Brytyjka Poppy Ackroyd i Polak Piotr Orzechowski.

Z kolei o tym jak jazz czerpie z języka kultury miejskiej pokaże brytyjski RENEGADE BRASS BAND, w skład którego wchodzi osiem dęciaków, dwie perkusje, MC i DJ. Nowe płyty przywiozą brytyjskie zespoły SLOWLY ROLLING CAMERA i FREE NELSON MANDOOMJAZZ. Black Sabbath, Wayne Shorter, Electric Wizard, Sun Ra – te nazwy i nazwiska rzadko wymieniane są jednym tchem, ale dla szkockiego Free Nelson Mandoomjazz stoją za nimi równie duże źródła inspiracji. Mroczna atmosfera, wyraziste linie basowe oraz free jazzowe szaleństwa na saksofonie to znaki charakterystyczne tego obiecującego, doomjazzowego projektu.

Festiwal mocno eksploruje polską scenę – jeden z dni będzie dedykowany młodym polskim zespołom, wyłoniony w trybie konkursu Młoda Scena Jazzowa. Jak język jazzu wykorzystać do transmisji kultury tradycyjnej, sprawdzi Olgierd Dokalski, który zaprezentuje album „Mirza Tarak” opowiadający historię Tatarów w Polsce. Wspomniany już Piotr Orzechowski a także  Krystyna Stańko swoje premierowe wykonania nowych płyt zaplanowali właśnie na Jazz Jantar. Krystyna Stańko o swojej nowej płycie „Novos Anos”: „Wybrałam między innymi utwory Chicka Corei, których słuchałam jako bardzo młoda osoba, miałam chyba 9 albo 10 lat. Ta muzyka wywarła na mnie wielkie wrażenie. Piękne brzmienie zespołu połączone z głosem Flory Purim, tego nie było w żadnym radiu, tej muzyki nie słuchali też moi rówieśnicy. Była dla mnie jak magiczny ogród, który rozpościerał drogę do muzyki, do improwizacji, do jazzu.”

Na Festiwalu Jazz Jantar nie mogło zabraknąć artystów ze Skandynawii. Po 10 latach przerwy Bugge Wesseltoft restartuje swój kultowy NEW CONCEPTION OF JAZZ (z okazji 20-lecia labelu Jazzland). W 1996 roku NCOJ był silnym i świeżym impulsem dla europejskiej sceny jazzowej (obok twórczości Erika Truffaza i Nilsa Pettera Molværa). Kluczowym elementem NCOJ była mieszanka elektronicznej muzyki klubowej i jazzu. NCOJ stał się czołowym zespołem nowego nurtu nu jazzu. Do BUGGE’S NEW CONCEPTION OF JAZZ 2016 pianista zaprosił 4 młode Norweżki. 

Wszystkie koncerty odbędą się w Klubie Żak, pełen program dostępny na stronach: www.klubzak.com.pl i www.jazzjantar.pl.